Geen woord wordt zo gemakkelijk en lichtzinnig in de mond genomen, denk ik, als het woord “liefde”. De meeste liedjes die je op de radio hoort gaan op een of andere manier over de liefde. Maar bijna altijd gaat het dan over een soort natuurlijke aantrekkingskracht tussen mensen, over verliefdheid of sympathie, al dan niet omgeven met wolken van romantiek. Ik wil vooropstellen dat de natuurlijke aantrekkingskracht tussen mensen, die je niet precies kunt verklaren, geweldige geschenken van God zijn, die ons een mogelijkheid bieden tot het aangaan van een meer dieper liggende relatie. Maar de liefde zelf is het niet. Ook christenen nemen het woord “liefde” nogal eens lichtzinnig in de mond. Er zijn er nogal wat die zeggen – ook om het feit goed te praten dat ze niet al te veel bidden en naar de kerk gaan: “het gaat toch in ons geloof om de liefde; en die liefde daar houd ik me aan”. Maar meestal betekent dat in de praktijk ook niet meer dan dat men aardig is voor degene die aardig is voor hen of dat je de ander helpt, als er behoorlijk wat dankbaarheid voor terugkrijgt. Ook dat is al wel iets maar de christelijke liefde is het niet, want, zo zegt Jezus “goed zijn voor wie goed is voor jou”, dat doen de heidenen ook.
Jezus spreekt niet over iets wat we van nature en automatisch doen. Hij spreekt over een nieuw gebod: “gij moet elkaar liefhebben zoals Ik u heb liefgehad”. Om te weten wat echte liefde is, echte christelijke liefde, moeten we ons spiegelen aan God, moeten we kijken naar Jezus.
God houdt van de mensen. Hij aanvaardt ieder van ons zoals hij of zij is. Hij is bezorgd om iedere mens en is uit op zijn geluk. Hij keurt niet goed wat mensen doen, want de liefde sluit de rechtvaardigheid in, maar Hij aanvaardt wel altijd hun bede om vergeving, want de liefde sluit tevens de barmhartigheid in. Hij schrijft niemand af. Integendeel voor mensen die zich niets van Hem aantrekken, heeft Hij zijn leven over. Dat is liefde. En die liefde verwacht God van ons: zo moeten wij elkaar liefhebben.
We moeten de ander, wie het ook is, die op onze weg komt, hoogachten als een unieke persoon, bezorgd zijn om zijn geluk en er alles aan doen om dat geluk te bevorderen; niet omdat ik die ander wel of niet sympathiek vind, maar omdat die ander zelf altijd de moeite waard is om je voor in te zetten. Jezus wijst er daarom nadrukkelijk op, dat we onze vijanden moeten liefhebben, als we over christelijke liefde durven spreken. Bezorgd zijn om het heil van de ander wie het ook is, zonder je daarbij te laten leiden door egoïstische motieven. Dat is liefde. En dat is iets anders dan lief zijn voor elkaar. Lief en toegeeflijk zijn voor je kinderen, als ze een harde hand nodig hebben, is waarschijnlijk liefdeloos, omdat je dan meer uit bent op je eigen gemoedsrust dan op het welzijn van de kinderen. Je mond houden als mensen verkeerde dingen doen, omwille van de lieve vrede, is dat misschien liefdelozer dan hem de waarheid te zeggen, omdat je je door te zwijgen mede schuldig maakt en niet probeert hem voor misstappen te behoeden.
Liefde moet van twee kanten komen is een volksgezegde. En dat is waar, als je daarmee bedoelt dat dat de ideale situatie zou zijn. Maar het is onwaar en zelfs heel onchristelijk, als je daarmee aangeeft: als de liefde niet beantwoord wordt, dan mag ik er ook mee ophouden. Zo is het niet. Dan had God er lang geleden mee op hebben kunnen houden. Christelijke liefde is er toe bereid ook van één kant te komen. Je vijanden liefhebben; goed zijn voor hen van wie je geen dankbaarheid krijgt, tot zeventig maal zeven maal vergeven. Dat is heus geen kwestie van gevoel alleen. Bij christelijke liefde heb je verstand en wil nodig, overtuiging en offerbereidheid.
Het grote symbool van de christelijke liefde is het kruis. Liefde die niet beantwoord wordt kan een groot kruis zijn, dat kan verschrikkelijk veel pijn doen. Maar als we mensen van jezus willen zijn, mogen we het kruis niet uit de weg gaan. We mogen de liefde nooit opzeggen, al is de ander nog zo liefdeloos. Dat is het nieuwe gebod dat Jezus ons gegeven heeft en voorgeleefd tot op het kruis. Dat is de liefde die de dood overwint, de liefde die God is. Amen.