Voor veel mensen is de heilige Geest een beetje een vaag begrip. Maar misschien helpt het, als we er een paar andere woorden bij gebruiken, die kunnen verhelderen wie de heilige Geest is: Gods mentaliteit, Gods geestkracht, Gods spirit, de bezielende kracht van God. Maar misschien helpt het nog meer, als we zien hoe de heilige Geest werkt, wat Hij doet. Immers aan zijn daden leert men iemand kennen.
Allereerst in God zelf is de heilige Geest die goddelijke Persoon, die goddelijke kracht, die totaal liefdevolle mentaliteit, die de Vader en de Zoon, hoewel twee onderscheiden goddelijke Personen, toch één God doet zijn.
Als God met zijn liefde naar de mensen gaat, is het de heilige Geest die het contact tot stand brengt. Op Mozes, op de profeten rustte de Geest van God. Hij inspireerde hen Gods woorden te spreken. Onder invloed van de heilige Geest ontstonden de heilige Geschriften in een merkwaardige samenwerking tussen God en mensen.
Als God zelf tot de mensen wil naderen om ze te verlossen van zonde en dood, speelt ook weer de heilige Geest een belangrijke rol. De menswording van de Zoon van God geschiedde doordat de heilige Geest, de kracht van de Allerhoogste, Maria overschaduwde. En Jezus als Gods Zoon is totaal vervuld van de heilige Geest: de eerste mens in wie Gods liefde en leven helemaal woonde. Het doel van de verlossing is, dat wij opnieuw toegang krijgen tot God; dat niet meer zonde, egoïsme en dood ons beheersen, maar de liefde en het leven. Die toegang tot God, die liefde, dat leven kan alleen Jezus ons schenken door ons deel te geven aan dezelfde Geest, die Hem met de Vader in onverbrekelijke liefde verbindt, en die sterker is dan de dood.
Jezus schenkt zijn volgelingen zijn Geest, de heilige Geest op het Pinksterfeest. Het is de geest van het kindschap Gods, de geest van enthousiasme voor Jezus, de geest van liefde en eenheid, die alle menselijke verdeeldheid overstijgt. En het merkwaardige is, dat als de Geest op dat eerste Pinksterfeest geschonken wordt, de Kerk ontstaat. De apostelen die preken, drieduizend mensen uit alle volken en talen, die zich op die dag aansluiten en zich door de apostelen laten dopen. Ook zij ontvangen de heilige Geest, treden in gemeenschap met God door Christus en tegelijk in de gemeenschap van de Kerk, het volk van de verlosten, waaraan de heilige Geest gegeven is.
Dat het water van de doop onze zonden afwast en ons tot kind van God maakt en eeuwig leven schenkt, dat is het werk van de heilige Geest. Dat de priester in de naam van Christus zonden kan vergeven en brood en wijn kan consacreren tot Lichaam en Bloed van Christus, dat is het werk van de heilige Geest die hem door het sacrament van het priesterschap op bijzondere wijze geschonken wordt. Dat de paus en de bisschoppen samen in de waarheid blijven ondanks hun menselijke fouten en tekorten, is een bijzondere werking van de heilige Geest. Het instituut Kerk, waar veel mensen zo op afgeven, is het bouwwerk van de heilige Geest, het Lichaam van Christus waarvan de heilige Geest de ziel is. Dat Christenen in hun leven kunnen getuigen van Christus, trouw kunnen zijn aan hun geloof, zich in liefde kunnen geven, soms zelfs de marteldood kunnen sterven, is het werk van de Geest die in hen leeft door doopsel en vormsel.
Leeft die Geest dan in ieder van ons. Ja, wij zijn gedoopt en gevormd, maar de heilige Geest overweldigt niemand. We moeten voor Hem openstaan, we moeten steeds om Hem bidden en we moeten vooral weerstand bieden aan boze geesten, die ook nog steeds hun invloed op ons proberen uit te oefenen: geesten van egoïsme, van zelfbevestiging, van gemakzucht. Soms is het moeilijk de geesten te onderscheiden: wat komt van de heilige Geest en wat van de onheilige geesten. Velen beroepen zich immers in tegenstrijdige zaken op de heilige Geest. Dat kan niet. Immers de heilige Geest van God is één en niet in zichzelf verdeeld. Het oriëntatiepunt daarbij is de Kerk en het apostolisch ambt van paus en bisschoppen. Wie zich tegen de Kerk in beroept op de heilige Geest, spreekt zeker vanuit een onheilige geest. Het is immers de Kerk, die de Geest ontvangen heeft en die de Geest doorgeeft via haar leer en haar sacramenten. Niet dat de heilige Geest niet kan werken buiten de Kerk om, maar niet tegen de Kerk in.
Pinksteren is enthousiast mogen leven vanuit de Geest die levend maakt binnen de ene Kerk van Christus, die alle rassen en talen, en alle kleinmenselijkheid overstijgt, bijeengehouden door diezelfde Geest. Amen.