Het is het diepe besef van het oude testament, dat God de verhevene, de eeuwige, de almachtige, de totaal andere is en tegelijk toch ook de nabije God, wiens Naam Jahweh is, dat betekent “Ik ben die bij jullie ben”. Daarmee correspondeert het besef dat God zijn woning in de hoogste hemelen heeft, maar tegelijkertijd ook woont temidden van zijn volk. De tempel in Jeruzalem is de plaats die God zich gekozen heeft tot woning temidden van zijn volk. De verhevene woont temidden van zijn volk. De tempel is waarachtig ook Gods woning onder de mensen, hoewel zijn aanwezigheid zich niet tot de tempel beperkt. De tempel is een heilige plaats. Wie aan de tempel komt, raakt aan God. Daarom ook is Jezus ongekend furieus als Hij merkt dat men de tempel met te weinig eerbied omgeeft, dat er zelfs handel gedreven wordt op die heilige plaats van Gods aanwezigheid. Het is de enige plaats in het evangelie waar Jezus handtastelijk wordt: het is om de eer van God en om de eer van zijn woning temidden van de mensen te verdedigen.
Tegelijkertijd echter geeft Jezus al aan, dat de dagen van de tempel in Jeruzalem geteld zijn. Er breekt een nieuw verbond aan in Hem, waarin de rol van de tempel in Jeruzalem is uitgespeeld. Hij spreekt – en de Joden begrijpen dat op dat moment nog niet – over een nieuwe tempel, de tempel van het nieuwe verbond. Dat is zijn Lichaam, gestorven aan het kruis en in heerlijkheid opgestaan uit het graf. Door dat lichaam zal God voortaan in de wereld aanwezig zijn. In het Lichaam van Christus zullen de mensen van het nieuwe verbond God eren, Hem aanroepen, Hem ontmoeten, Hem offers brengen. De Joden begrijpen het nog niet, maar wij begrijpen het wel. De apostel Paulus noemt immers alle gedoopten samen het Lichaam van Christus in deze wereld. De kerkgemeenschap is het Lichaam van Christus, waarvan Hij zelf het hoofd is. De apostel noemt in de eerste lezing de christelijke gemeenschap Gods bouwwerk. Die tempel is gebouwd op de hoeksteen, op het fundament dat Christus is. In het nieuwe testament is tempel, lichaam van Christus, kerkgemeenschap het hetzelfde. Het is niet op de eerste plaats een gebouw waar God woont, waar Hem offers van lof en dank en smeking worden gebracht, maar een levende gemeenschap. Waar de Kerk samenkomt, met name om het offer van de eucharistie, het offer van het Lichaam en Bloed van de Heer op te dragen, daar is Gods levende tempel, daar is de waarachtige eredienst, daar is de heilige priesterschap, die geestelijke offers opdraagt, die welgevallig zijn aan God door Jezus Christus. In het nieuwe verbond komt het gebouw op de tweede plaats. In tijden van nood kunnen we als kerk overal samenkomen en eucharistie vieren en is God door Jezus aanwezig in zijn geestelijke tempel, waarvan wij de ledematen zijn. Dat neemt niet weg, dat kerkgebouwen waar de kerkgemeenschap samenkomt, heel erg belangrijk zijn. De gemeenschap heeft die gebouwen nodig om op een goede wijze er samen de eredienst te kunnen vieren. Het gebouw is een symbool van de geestelijke tempel, die de gemeenschap van christenen is. En daarom is het een heilige plaats: het lichaam van Christus komt er samen om het offer te vieren en zich te sterken met het Lichaam en Bloed van de Heer. De eucharistie, het offer van het Lichaam des Heren, maakt ons kerkgebouw tot een heilige plaats, een plaats van gebed en ontmoeting met God. Dat wordt bezegeld in de voortdurende aanwezigheid van het heilig sacrament van het Lichaam des Heren in het tabernakel.
Wij vieren vandaag kerkwijding van niet zomaar een kerk maar van de kerk die genoemd wordt mater te caput omnium ecclesiarum, moeder en hoofd van alle kerken op aarde. Want eucharistie is altijd een uitdrukking van de liefdesbond die de Kerk is en die liefdesbond kan alleen maar bestaan in eenheid met de verantwoordelijke herders die Christus zichtbaar in de gemeenschap representeren, in eenheid met de bisschop, een eenheid met de eerste onder de bisschoppen, de paus van Rome. Kerkwijding van St. Jan geeft aan dat God aanbeden wil worden in de gemeenschap van zijn Kerk onder leiding van de wettige herders. Die katholieke eenheid vieren en beleven wij vandaag uitdrukkelijk. Amen.