Als Jezus voor Pilatus staat, zegt Hij: “Ik ben in de wereld gekomen om te getuigen van de waarheid en al wie uit de waarheid is, luistert naar mijn stem”. En dan antwoordt Pilatus: “Wat is waarheid?” En die vraag van Pilatus wordt door veel mensen in onze tijd overgenomen, zelfs door veel christenen: “Wat is waarheid?” Er worden zoveel waarheden in de wereld gepresenteerd. Er zijn talloze verschillende godsdiensten en levensbeschouwingen en stuk voor stuk pretenderen zij de waarheid omtrent het leven, omtrent de mens, omtrent het menselijk handelen te vertellen? Wat van dat alles is nu de echte waarheid? Veel mensen, die via de media met talloze opvattingen geconfronteerd worden, worden sceptisch. Kunnen we de waarheid wel kennen? En je ziet om je heen, dat steeds meer mensen de wereld zien als een religieuze supermarkt van waarheden en waarden, waar men dan hier en daar maar iets uitpikt wat hen wel aanstaat, wat op dat moment “in” is en waar men denkt mee vooruit te kunnen. Ook in zaken van waarden en waarheid dient het gemak vaak de mens. Men staat zeer kritisch en wantrouwig tegenover instanties zoals de Kerk die pretenderen de waarheid te verkondigen. We hebben dat onlangs weer gehoord toen de Vaticaanse Congregatie voor de Geloofsleer de leer van het laatste Concilie herhaalde: dat hoewel er in andere gemeenschappen deelwaarheden te vinden zijn, de volle waarheid geschonken is aan de katholieke Kerk. Dan zijn veel mensen verontwaardigd. Het kan zelfs voorkomen, dat individuele mensen tegelijkertijd opvattingen huldigen, die onderling absoluut niet verenigbaar zijn: bv mensen die christen willen zijn en tegelijk in reïncarnatie of astrologie geloven.
In die wereld waarin veel mensen net als Pilatus alleen maar hun eigen waarheidje, hun eigen waardetje pikken van de uitgebreide en elk wat wils religieuze en ideologische supermarkt, klinkt Jezus’ absolute aanspraak op de waarheid. Er is maar één waarheid en de rest is leugen of hoogstens halve waarheid en die ene waarheid is God zelf. Hij is de eeuwig ware. En die waarheid omtrent God, omtrent onszelf, omtrent ons levensdoel, omtrent onze levensweg kunnen we alleen echt kennen vanuit God. God, die zich openbaart, die zichzelf en zijn waarheid laat kennen. Het meest duidelijke en het meest definitief in Jezus. Daarom zegt Hij ook: Ik ben in de wereld gekomen om te getuigen van de waarheid. Al wie uit de waarheid is, luistert naar mijn stem. De echte zoekers naar de waarheid luisteren naar Jezus stem. En dat luisteren, dat gaat alle handelen vooral. Want hoe zul je in waarheid kunnen handelen, als je niet weet wat de waarheid is. Waarheid en goedheid immers hangen ten nauwste met elkaar samen. Kijkt u anders maar eens naar de islam: een nadere waarheid leidt tot een totaal andere praktijk. Daarom prijst Jezus in het evangelie van vandaag niet Marta zalig, die als maar in de weer is en geen tijd heeft om naar Jezus te luisteren. Hij prijst Maria zalig, die aan zijn voeten zit en luistert. In het luisteren naar Jezus heeft Maria het beste deel gekozen. Actief zijn in de wereld is niet het eerste. Het luisteren naar Jezus, het in je opnemen van de waarheid; het steeds dieper doordringen in de waarheid, dat is het belangrijkste. Van daaruit pas weet je hoe je actief moet zijn, ken je de waarden, die de waarheid van je vraagt.
In navolging van Jezus, vraagt zijn Kerk, die Gods waarheid in Jezus behoedt en verkondigt, dat haar gelovigen eerst luisteren en dan luisteren in de twee betekenissen van het woord: openstaan, je oren openen voor de waarheid, de waarheid trachten te begrijpen en daarna aan die waarheid gehoor geven, eraan gehoorzamen, de waarden die met die waarheid samenhangen in je leven gestalte geven. In 1993 heeft paus Johannes Paulus II een encycliek geschreven over het zedelijk handelen. Die encycliek had als titel “Veritatis splendor”, de schittering van de waarheid. Pas als je de schitterende waarheid omtrent God in je opgenomen hebt, van de absoluutheid van die geopenbaarde waarheid overtuigd bent, ben je tot moreel christelijk handelen in staat.
Meer dan ooit hebben wij in onze tijd gebrek aan de houding van Maria, die nederig luistert aan de voeten van Jezus; die niet wil leven vanuit haar eigen onderling nauwelijks samenhangende instant-waarheidjes, maar die openstaat voor de glans van Gods waarheid, zoals die geopenbaard wordt in Christus en verkondigd door de katholieke kerk, de dienares van de waarheid. Amen.