bij: Num. 21, 4-9 en Fil. 2, 6-11 en Joh. 3, 13-17
Het kruis is het teken van het christendom. Het kruis hangt in onze huiskamers, het staat boven op koningskronen op wapenschilden; vele mensen dragen een kruis als sieraad om de hals. Als we als christenen bidden of samenkomen maken we het kruisteken. Het is het vanzelfsprekende teken van het christendom geworden. Maar misschien zo vanzelfsprekend, dat we er nog nauwelijks bij nadenken.` Daarom is het goed dat dit feest van Kruisverheffing ons een ogenblik doet stilstaan bij de echte betekenis van het kruis. Dit feest wijst ons allereerst op de betekenis van het kruis als overwinningsteken, als teken van redding. En de lezingen maken dan een vergelijking met de bronzen slang op de paal in de woestijn waarnaar het volk van Israël moest opzien om van de dood gered te worden. Zo moeten nu de mensen opzien naar het kruis waaraan Jezus hangt. En wie met geloof opziet naar de gekruisigde Christus zal gered worden van de dood, zal eeuwig leven ontvangen. Want op het kruis heeft Jezus de dood verslagen. Het kruis is de overwinning op alle kwaad . Maar het is geen gemakkelijk overwinningsteken. Het is een teken van lijden van vernedering en ontluistering. Dat vergeten we te vaak. Als we een kruisteken maken, als we het kruis een vaste plaats in ons leven geven, dan betekent dat eigenlijk, dat we het kruis ook als de weg naar de overwinning aanvaarden. Dus niet alleen: het kruis is de overwinning van Jezus en ik hoef alleen maar in geloof op te kijken. Nee, het kruis is ook voor mij persoonlijk de weg naar de overwinning. Jezus zegt het zelf: wie mijn volgeling wil zijn, moet zijn kruis opnemen en Mij volgen. Als we christen willen zijn, moet het kruis een vaste plaats hebben in ons dagelijkse leven, in ons doen en laten. E n kruis betekent dan wat het bij Jezus betekende: echte liefde voor God en tegelijk echte liefde voor de medemens. En christelijke liefde betekent dan geen vaag gevoel, niet met de mond alleen zeggen: ik houd van God, ik houd van mijn medemensen, maar werkelijk, metterdaad jezelf geven. En als je dat doet, kom je vanzelf het kruis tegen. Je komt bijv. mensen tegen die helemaal niet aardig zijn: het kost dan moeite om wel aardig te blijven, om ze geen lik op stuk te geven. Je moet daarvoor jezelf vernederen. Je komt in verleiding op .je werk met je ellebogen te gaan werken, want anderen doen het ook en anders breng je het niet ver. Het kruis. dwingt je dat juist niet. te doen. Ook al lijkt het je nadeel te brengen, eerlijk en liefdevol te zijn. Mensen kunnen je teleurstellen in huwelijk, in vriendschap, in buurt. Je eerste reactie is: ze kunnen barsten, maar als je werkelijk op durft te kijken naar het kruis, is vergeving en steeds weer uitnodigende liefde het enige antwoord. Wij plaatsen op elkaars weg nogal wat kruisen. Als je christen bent; als je gelooft, dat het kruis het overwinningsteken is, dan mag je er niet met een boog omheen lopen. Dan moet je dat kruis gebruiken, als middel tot liefde. Als middel om jezelf te vergeten en de andere in het middelpunt te plaatsen. Want dat en dat alleen is christelijke liefde. Alleen die liefde is de weg naar de overwinning. Alleen als je dat probeert mag je een kruisteken maken.
Daarnaast zijn er nog de kruisen, die wij op onze weg aantreffen en die ons niet door mensen worden aangedaan: het kruis van ziekte, van eenzaamheid door het verlies van een dierbare, het kruis van de wetenschap spoedig te moeten sterven. Het zijn vaak geen gemakkelijk te dragen kruisen. Ze maken ons soms opstandig. Maar ook dan moeten we ons oog richten op het kruis van Christus dat we belijden als onze overwinning. In dit lijden als we het durven aanvaarden, zullen we overwinnen. Onszelf geven met alle offers die dat kost overgeven aan God met zijn vaak ondoorgrondelijke bedoelingen, dat leidt tot de overwinning. Want Jezus zegt: wie zijn leven durft te verliezen, zal het vinden; en wie zijn leven krampachtig wil vasthouden, hij zal het verliezen. Hijzelf is ons daarin voorgegaan. Het kruis wijst ons de weg naar Pasen.
Het kruis is de enige weg die ons gegeven is, een moeilijke weg, maar tegelijk ook de weg die leidt naar de overwinning in de Naam van de Vader, de Zoon en de heilige Geest. Amen.